Ըստ տարբեր հետազոտությունների տվյալների՝ ընկերությունների մոտ 80%-ը կարծում է, որ IT-ստարտափները սպառնում են իրենց բիզնեսին: Իսկ ընկերությունների մոտ կեսը վստահ է, որ չեն կարող պահպանել երիտասարդ ընկերությունների հետ մրցակցությունը: «ABBYY Ռուսաստան»-ի գլխավոր տնօրեն Յուրի Կորյուկինը (Юрий Корюкин) կարծում է, որ դրանում ոչ մի զարմանալի բան չկա:

«Թվային» ստարտափներն արմատապես տրանսֆորմացնում են բիզնեսն ամբողջ աշխարհում.

Բիզնեսի տրանսֆորմացիա՝ սկսած տաքսի ծառայությունից մինչև սննդամթերքի արտադրություն: Իսկ այդպիսի երիտասարդ ընկերությունների կապիտալիզացիան արդեն զգալիորեն գերազանցում է ավանդականների գինը:
Այսպես, աշխարհի ամենաթանկ ստարտափ՝ Uber-ը գնահատվում է տասնյակ միլիարդավոր դոլար ավելի բարձր, քան «Գազպրոմը»: Ի՞նչ է դա նշանակում. կամ ավանդական բիզնեսը վերակառուցում է իր բիզնես-պրոցեսները համաձայն նոր իրողությունների, կամ մահանում է:

Այս տարի Մոսկվայում անցկացվել էր “DigEn Forum” բիզնես-ֆորումը, որի հիմնական թեման էր բիզնեսի թվային տրանսֆորմացիան: Ֆորումի ընթացքում կազմակերպիչը (Docflow Ինֆորմացիոն-անալիտիկ նախագիծ) հետազոտություն էր իրականացրել տարբեր ոլորտների 500 ռուսական ընկերությունների ավելի քան 1000 ղեկավար անձանց շրջանակներում:

Հետազոտությունը, բիզնեսների թվային տրանսֆորմացիաների մասով ցույց տվեց, որ ռուսական ընկերություններն իրենց գլխավոր առաջնահերթությունը համարում են ներքին արդյունավետության բարձրացումը (օրինակ՝ ներքին ավտոմատիզացիա, արագ մուտք ընկերության տվյալներին, գիտելիքներին և այլն): Այն ժամանակ, երբ արևմտյան ընկերությունների համար առաջնահերթ է հաճախորդների հետ աշխատանքի որակի բարձրացումը: Ընդ որում, մեծ թվով փորձագետներ թվային տրանսֆորմացիա չեն համարում ոչ մեկը, ոչ էլ մյուսը:

Ինչու՞մն է տարբերությունը` բիզնեսի արդյունավետության բարձրացման կամ հաճախորդների սպասարկման որակի բարելավման և բիզնեսի թվային տրանսֆորմացիայի միջև:

Ավանդական ընկերությունները, շուկայի իրենց մասնաբաժնի համար պայքարում, մշտապես փորձել են բարելավել արդեն գործողը. կատարելագործել առկա պրոդուկտը (ապրանքը կամ ծառայությունը), բարձրացնել հաճախորդների սպասարկման որակը, ինչպես նաև ավտոմատացնել բիզնես-պրոցեսները: Եվ նրանք մրցակցել են տվյալ ոլորտի համանման ընկերությունների և նման պրոդուկտների հետ:

Գործող պրոցեսների ցանկացած բարելավում՝ բիզնեսի արդյունավետության բարձրացում է: Այդպիսի աշխատանքի արդյունքի չափագրելը հարաբերական առումով հեշտ է՝ ընդհանուր առմամբ նախկին խնդրի վրա այժմ ծախսվում է ավելի քիչ ռեսուրսներ, քան մինչև նոր բիզնես-պրոցեսի, տեխնոլոգիայի կամ սարքավորման ներդրումը:

Իսկ բիզնեսի թվային տրանսֆորմացիան՝ դա բացարձակապես նոր բիզնես-պրոցեսների կամ ծառայությունների ստեղծումն է, որոնց հիմքում տեխնոլոգիական պլատֆորմն է:

Եվ այդ տրանսֆորմացիայի նպատակն է՝ տալ հաճախորդին ծառայության ստացման սկզբունքորեն նոր փորձ:
Հիշենք Apple-ին, որը ստեղծեց էկոհամակարգ, որտեղ ընկերության կողմից ստեղծված բոլոր սարքերը (գաջեթները) իրար հետ «շփվում» են: Հաճախորդը դառնում է այդ էկոհամակարգի մասը և պատրաստ է դրան միացնել նորանոր գաջեթեր:

Դա, իհարկե, չի նշանակում, որ մենք չպետք է բարելավենք ընթացիկ բիզնես-պրոցեսները: Եվ ժամանակակից տեխնոլոգիաները լավագույնս կերպով օգնում են դա կատարել: Դա երևում է նաև ABBYY-ի՝ տվյալների հոսքային մուտքի տեխնոլոգիայի ներդրման նախագծերով: Ավտոմատացնելով թղթային փաստաթղթերի մշակումը, հաճախորդ-ընկերությունները ստանում են ներդրումների արագ և չափագրելի վերադարձ, մեծացնում են աշխատանքի արագությունը և որպես արդյունք՝ խնայում են:

Բիզնեսի տրանսֆորմացումը բերում է նաև սկզբունքորեն նոր տեսակի ծառայությունների առաջացմանը:

Օրինակ՝ բջջային տեխնոլոգիաները, որոնք արդեն ակտիվորեն օգտագործում են բանկերը իրենց հաճախորդներին ծառայություններ մատուցելու համար, դա ոչ այլ ինչ է, քան բիզնեսի թվային տրանսֆորմացիա:
Բջջային տեխնոլոգիաների միջոցով ստեղծվել են բացարձակապես նոր պրոցեսներ, որոնք հաճախորդներին տալիս են նոր օգտագործման փորձառություն (new user experience):

Հենց այդ նոր օգտագործման փորձառությունը, այլ ոչ գործող ծառայության բարելավումը, տարբերակում է տրանսֆորմացիան՝ արդյունավետության բարձրացումից:

Uber-ի կամ Яндекс.Такси-ի (հ.կ. Հայաստանում՝ նաև GG-ի) շնորհիվ արմատապես փոխվեց մեքենա պատվիրելու ծառայության բիզնես-մոդելը, մենք սովորեցինք ստանալ ծառայությունը նորովի և արդեն հասցրել ենք հարմարվել:
Նույնը կատարվում է այլ ոլորտներում:
Դա, օրինակ նաև քլինինգային ծառայություններն են (օրինակ Qlean)՝ հավելվածի միջոցով մաքրումը օնլայն-պատվիրելը, և հագուստի, կոշիկի կոնստրուկտոր-հավելվածները, ավիատոմսերի, հյուրանոցների, վարձով բնակարանների ամրագրման հավելվածները (Booking, Aviasales, Airbnb), և բազմաթիվ այլ տեխնոլոգիական նախագծեր:

Առաջիկա տարիներին նմանատիպ թվային փոխակերպումներ կլինեն տնտեսության բոլոր ոլորտներում, անգամ՝ ամենաավանդական:

Հաճախորդը ստանում է նույն ծառայությունը՝ օգտվում է տաքսի ծառայությունից, գնում է հագուստ և կոշիկ: Սակայն, դրանց հետ միասին, նա ձեռք է բերում բացառիկ փորձ՝ նորովի պատվիրելով ապրանքը կամ ծառայությունը: Եվ այդ նորարարությունների հիմքում ընկած են նոր տեխնոլոգիաները:

Իսկ այն լուծումները, որոնց շնորհիվ ընկերությանը հասանելի են դառնում օգտվողների (հաճախորդների) տվյալները, բիզնեսին ապահովում են օգտվողների վարքագծի հեշտ, արագ վերլուծություն և հաճախորդի լոյալության ձևավորում:

Այդ նպատակով ընկերություններն օգտագործում են ինտելեկտուալ տեխնոլոգիաներ և ավելի հաճախ են բիզնես-պրոցեսներում ինտեգրում արհեստական ինտելեկտի տարրեր՝ լինի դա հաճախորդների հետ շփումը, օգտվողի էմոցիոնալ վիճակի գնահատումը կամ նույնիսկ աշխատանքի դիմորդների ռեզյումեների վերլուծությունը:

Թվային բիզնեսների հաջողակ օրինակների մեծամասնությունը՝ դրանք երիտասարդ ընկերություններ են, որոնք ի սկզբանե են ներդրել նորարար թվային բիզնես-պրոցեսները:

Բայց և ավանդական բիզնեսներն արդեն ակտիվորեն գնում են թվային տրանսֆորմացիայի ուղիով և IT-ի օգնությամբ օգտատերերին տրամադրում են նոր բացառիկ փորձ:

Այսպես, Burberry, Ralf Lauren, Adidas ընկերությունները, ստարտափներին հետևելով, նույնպես սկսեցին իրենց կայքերում առաջարկել հագուստի և կոշիկի անհատական ընտրության ծառայություններ: Альфа-банк, Сбербанк и Тинькофф-банк բանկերն իրենց բջջային հավելվածներում ինտեգրել են տեքստերի ճանաչման ABBYY տեխնոլոգիան:
Հիմա, այդ բանկերի հաճախորդները մի քանի անգամ ավելի արագ կարող են սմարթֆոնից կատարել վճարումներ: Բավական է վճարային փաստաթուղթը սմարթֆոնով նկարել, ներբեռնել այն հավելվածում՝ և բոլոր անհրաժեշտ դաշտերը, ասես կախարդանքով, ավտոմատ լրացվում են: Հաճախորդին մնում է միայն դրանք ստուգել:
Իսկ Тинькофф-банк-ը բջջային հավելվածում ներդրել է ձայնային աուտենտիֆիկացիա. համակարգը ճանաչում է իր հաճախորդներին՝ ձայնով: Բանկը նաև օգտագործում է MoneyTalk տեխնոլոգիան, որի միջոցով հաճախորդը Telegram մեսինջերում շփման ժամանակ կատարում է դրամական փոխանցումներ:

Այսօր ավանդական բիզնեսներին արժե մոռանալ բոլոր գործող մրցակիցների մասին:

Առաջիկա տարիներին բոլոր «ավանդական» ընկերությունները ստիպված են լինելու մրցակցել նոր «թվային» ընկերությունների հետ: Իսկ դրա համար անհրաժեշտ է տրանսֆորմացվել: